W dzisiejszych czasach z zawału serca się wychodzi. Można po nim prowadzić normalne, aktywne życie, pod warunkiem że będzie to zdrowe życie – mówi dr Michał Ploch specjalista kardiolog, który prowadzi własną praktykę lekarską w Opolu. My dopytujemy o szczegóły, jak to zdrowe życie ma wyglądać? Zawał to zawsze ogromny szok dla pacjenta i jego bliskich, gdyż to bezpośrednie zagrożenie życia. Czy ten strach przekłada się na przestrzeganie zaleceń dla zawałowców oraz zmianę niekorzystnych przyzwyczajeń? - Zawał mięśnia sercowego należy traktować jako sygnał ostrzegawczy, po którym każdy pacjent powinien przeanalizować swój dotychczasowy styl życia. Dzięki dalece posuniętym procedurom medycznym oraz nowoczesnym lekom u zdecydowanej większości pacjentów nie dochodzi do trwałego uszkodzenia serca lub to uszkodzenie jest nieznaczne. Tym samym rokowanie co do dalszego aktywnego życia jest dobre. Niemniej, każdy pacjent po zawale serca musi: rzucić palenie papierosów, utrzymywać dietę przeciwmiażdżycową, dbać o regularną, dostosowaną do możliwości aktywność fizyczną, walczyć z nadwagą systematycznie zażywać zalecane leki I muszę przyznać, że w większości pacjenci stosują się do zaleceń i próbują zmienić swoje życie. Nie bagatelizują tego, co się wydarzyło, podchodzą do sprawy bardzo poważnie. Chociaż badania naukowe pokazują, że część pacjentów po pewnym czasie wraca do złych nawyków, takich jak na przykład palenie papierosów. Jednak zdecydowanie większa liczba pacjentów podejmuje walkę o siebie i wychodzi z tej walki zwycięsko. Czytaj też: Zawał serca – objawy, przyczyny, pierwsza pomoc. Czy zawał serca boli? A jak pacjenci radzą sobie ze strachem? Pewnie zwłaszcza na początku rehabilitacji towarzyszy im obawa, że zawał może się powtórzyć. - Poczucie zagrożenia życia jest naturalnym stanem pojawiającym się po zawale. U pacjentów mogą pojawić się stany lękowe czy zaburzenia nerwicowe. Dotyka to prawie połowy pacjentów, którzy doświadczyli zawału. Jednocześnie nie należy zamartwiać się tym, co było, rozpamiętywać i wciąż analizować, ponieważ badania naukowe wykazały, że życie w lęku i depresja bardzo źle wpływają na stan układu krążenia. Pacjent musi nauczyć się żyć po zawale, a to trwa. Jeśli takie stany, jak odrzucenie choroby lub rezygnacja i apatia będą się nasilały lub trwały zbyt długo, niezbędna może okazać się opieka psychologiczna albo porada w poradni zdrowia psychicznego. Coraz częściej można usłyszeć: „30 lat i zawał? Jak to możliwe?” Jeden z najmłodszych zawałowców w Polsce miał 22 lata… - Mój najmłodszy pacjent z rozległym zawałem serca miał 24 lata. Trudno było mu uwierzyć, że w tak młodym wieku można mieć poważne problemy z sercem. Ale niestety, tempo naszego życia sprzyja zawałowi, więc i granica wieku się przesuwa. Jesteśmy obciążeni stresem, pracujemy ponad siły, odpowiadamy na miliony maili, odbieramy setki telefonów. Nie potrafimy odpoczywać, nie mamy też czasu zadbać o właściwą dietę i aktywność ruchową. Ryzyko zawału jest większe u pacjentów, którzy nie tylko palą papierosy, ale także stosują różne inne używki, w tym narkotyki, a to właśnie domena ludzi młodych. Jak długo powinien trwać powrót do przysłowiowej normalności po zawale? - Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego po każdym zawale serca pacjent powinien poddać się rehabilitacji kardiologicznej. W trakcie jej trwania trzeba nauczyć się żyć na nowo. Ważne jest to, aby niczego nie przyspieszać, organizmowi dać odpocząć, ale i psychice czas na powrót do formy. Ogólnie przyjęty schemat leczenia mówi o rozpoczęciu rehabilitacji kardiologicznej w ciągu 30 dni od zawału serca – im szybciej tym lepiej. Należy pamiętać o wizytach u lekarza specjalisty. Pacjent powinien stawiać się na wizytach u kardiologa przynajmniej raz na pół roku, do końca życia. A lekarz rodzinny powinien być odwiedzany raz na dwa miesiące. Częściej oczywiście wtedy, gdy ze zdrowiem dzieje się coś niepokojącego. Bardzo dużą rolę w powrocie do normalnego życia odgrywa aktywność fizyczna. Niektórzy pacjenci chcieliby od razu stanąć na nogi i zbyt szybko rzucają się w wir ćwiczeń. Jak znaleźć złoty środek? - Tutaj również wskazany jest rozsądek. Ucząc się wspomnianego życia na nowo, pacjent powinien małymi kroczkami sprawdzać, jaki sport będzie dla niego najbardziej odpowiedni i przy jakim obciążeniu będzie czuł się najlepiej. Pamiętajmy o tym, że powrót do aktywności fizycznej jest konieczny. Jednak należy zaczynać od łagodnych sportów, tzw. aerobowych, typu krótkie marsze, jazda rowerem, pływanie. Na starcie wybierajmy małe dystanse. W kolejnych tygodniach można stopniowo zwiększać obciążenie fizyczne. Ważne, by pacjenci, którzy przeszli zawał, wybierali sporty dynamiczne. Należy unikać dużych sportów statycznych, jak podnoszenie dużych ciężarów na siłowni. Stopień i rodzaj aktywności fizycznej po zawale serca musi być dobrany indywidualnie. U pacjentów bez trwałego uszkodzenia serca dopuszczalny jest każdy rodzaj oraz ilość rekreacyjnego sportu. Pacjenci po operacji by-passów powinni przez 6 miesięcy unikać wysiłku nadmiernie obciążającego klatkę piersiową oraz sportów kontaktowych, które wiążą się z dużym ryzykiem uszkodzenia gojącego się mostka. W przypadku dużej pozawałowej niewydolności serca lub w sytuacji braku pełnej rewaskularyzacji (pozostawienie zwężeń w tętnicach wieńcowych) pacjent powinien unikać dużych wysiłków, dopuszczalne są jedynie niewielkie wysiłki aerobowe. Kiedy pacjent poradzi sobie ze strachem i zacznie czuć się coraz lepiej, pojawią się myśli o powrocie do aktywności zawodowej. Kiedy jest na to odpowiednia pora? - Zazwyczaj potrzeba od 8 do 24 tygodni rehabilitacji, powrotu do pełnej sprawności, aby ponownie podjąć pracę zawodową. Niestety w przypadku dużego pozawałowego uszkodzenia serca, zagrożenia groźnymi dla życia pozawałowymi arytmiami, istnieją przeciwwskazania do ponownego wykonywania określonych czynności, np. pracy na wysokościach, pracy w charakterze kierowcy zawodowego lub pracy wymagającej noszenia ciężarów. O możliwości oraz czasie powrotu do pracy zawodowej każdorazowo orzeka lekarz medycyny pracy. Opinia kardiologa może być tutaj pomocna, ale to lekarz medycyny pracy podejmuje ostateczne decyzje. Czy seks może być formą rehabilitacji? - Życie seksualne jest bardzo ważną częścią życia człowieka. Samo zbliżenie wymaga wysiłku, który można porównać do wejścia w ciągu 10 sekund na pierwsze piętro, do mycia okien czy przejścia w ciągu 20 min dystansu 1,5 km. Pacjenci, którzy leczeni są angioplastyką (założeniem stentu), powinni odczekać z seksem od 4 do 6 tygodni. Jeśli przeszli operację pomostowania tętnic wieńcowych (by-passów), przerwa w życiu seksualnym powinna potrwać nawet do 8 tygodni. Dodatkowo po zabiegu wszczepienia by-passów należy przez 6 miesięcy unikać pozycji mogących uszkodzić gojący się pooperacyjnie mostek. Poza tym nie każdy pacjent ma od razu ochotę na seks. Istotną kwestią są leki stosowane po zawale serca, ponieważ część z nich może obniżać libido oraz zaburzać erekcję. Jeśli się tak dzieje, należy skonsultować się z kardiologiem, aby dobrać bardziej neutralne pod względem funkcji seksualnych leki. Czyli można sobie pomóc pewnymi specyfikami? Nie ma przeciwskazań w stosowaniu np. Viagry? - Stosowanie leków wspomagających erekcję typu sildenafil („Viagra”) jest przeciwskazane przez kilka tygodni po zawale serca. Po tym czasie prowadzący leczenie kardiolog indywidualnie zdecyduje o możliwości stosowania takich leków. Wszystko zależy od stopnia uszkodzenia serca oraz rodzaju stosowanych leków nasercowych. Chciałbym zaapelować do pacjentów o czujność i zdrowy rozsądek. W Internecie można znaleźć mnóstwo specyfików zwiększających potencję i poprawiających libido. Zwracam uwagę, aby zdecydowanie unikać specyfików nieznanego pochodzenia, nie kupowanych w aptece. Pacjenci, którzy przeszli zawał, zmuszeni są zmienić swoje złe nawyki, do których należy rzucenie palenia. Przychodzi im to łatwo? - Pacjenci po zawale są przykuci do łóżka przynajmniej na kilka dni. Siłą rzeczy w tym czasie nie palą. Zazwyczaj trwają w tym postanowieniu przynajmniej w pierwszym trymestrze rehabilitacji. A później bywa bardzo różnie. Niektórzy wracają do nałogu. Na rynku dostępne są różne preparaty –popularne leki, jak Desmoxan czy plastry z nikotyną – nie ma przeciwskazań, aby je stosować. Należy jednak odczekać z rozpoczęciem kuracji 2 lub 3 miesiące od zawału. Tak naprawdę każdy sposób na rzucenie palenia jest dopuszczalny, ale w każdej metodzie najważniejsza jest silna wola. A na ile pacjenci są konsekwentni w zmianie diety? - Z tym bywa różnie. Generalna zasada jest taka, aby po przebytym zawale jeść jak najmniej tłustego i słodkiego. Najwłaściwsza jest dieta śródziemnomorska. Należy unikać tłuszczu zwierzęcego. Pacjenci na początku rehabilitacji częściej zamiast kotleta schabowego wybierają łososia czy pstrąga, ale niestety po kilku miesiącach mięso pojawia się w diecie częściej niż ryby. Ja często można wypić symboliczną lampkę wina do kolacji? - Pamiętajmy o tym, aby zmieniając złe nawyki po zawale najlepiej w ogóle zrezygnować z picia alkoholu. Raz na jakiś czas można pozwolić sobie na małą dawkę niskoprocentowego czerwonego wina. O innym alkoholu najlepiej zapomnieć. Niby niegroźne piwo ma bardzo niekorzystny wpływ na profil cholesterolowy. Pamiętajmy, aby we wszystkim zachować umiar. W dzisiejszych czasach z zawału serca się wychodzi. Można po nim prowadzić normalne, aktywne życie, pod warunkiem że będzie to zdrowe życie. Rozmawiała: Aleksandra Zalewska-Stankiewicz dr n. med. Michał Ploch, specjalista kardiolog absolwent Wydziału Lekarskiego w Zabrzu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego wiedza i umiejętności zdobyte w Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu oraz w Oddziale Kardiologii Wojewódzkiego Centrum Medycznego w Opolu członek Polskiego i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego współautor kilku publikacji naukowych oraz rozdziałów książkowych zainteresowania zawodowe: echokardiografia, międzynarodowe badania kliniczne z zakresu kardiologii
Należy spożywać gotowane jarzyny, jak również owoce (przede wszystkim jabłka i banany). Wskazane są również kasze, ryż i kleiki ryżowe. Zalecane są także produkty bezglutenowe, zupy oraz jajka. Potrawy mięsne najlepiej, aby były gotowane. Właściwą dietę powinno się zachować w czasie radioterapii, jak również trzy Fot. ojoimagesSerce Powikłania po zawale serca Objawy i przebieg Do powstania zawału serca przyczynia się martwica komórek mięśnia sercowego, na danym obszarze, która powstaje na skutek zamknięcia światła naczynia wieńcowego. Charakterystycznym jego objawem jest kłująco-palący ból w klatce piersiowej, uczucie duszności, omdlenia i inne. Zawał serca stanowi bezpośrednie zagrożenie zagrożenie dla zdrowi i po zawale serca - Objawy i przebieg Powikłanie zawału serca:Do najczęściej występujących powikłań zawału serca zaliczane są:ostra niewydolność serca, jest skutkiem różnego rodzaju uszkodzeń serca, w momencie gdy dojdzie do zawału sercazaburzenia rytmu serca (dodatkowe pobudzenie komorowe, trwały częstoskurcz komorowy, przyśpieszony rytm komorowy, migotanie przedsionków i komór, zwolnienie pracy serca)mechaniczne uszkodzenia serca, które powstają najczęściej w przeciągu kliku dni po wystąpieniu zawału. Są to bardzo niebezpieczne powikłania, które wymagają interwencji chirurgicznejnawrót niedokrwienia lub ponowny zawał sercazator płucnytętniak pozawałowyudar mózgu, pojawia się najczęściej po 48 godzinach od zawału sercazespół pozawałowy Dresslerazespół bolesnego karkupęknięcie wolnej ściany serca następuje do 5 dni od przebytego zawału i wymaga zabiegu operacyjnegoi wiele innychNajczęściej pojawiającym się powikłaniem po zawale serca są zaburzenia rytmu oraz przewodnictwa serca, które mogą prowadzić do śmierci chorego. Nigdy nie wolno bagatelizować nowych, nasilających się objawów, które pojawiają się u chorego po zawale mięśnia sercowego. Źródło tekstu:Banasiak W., Opolski G., Poloński L. (red.), Choroby serca - Braunwald, Urban & Partner, Wrocław G. Choroby serca. Diagnostyka i terapia, Urban & Partner, Wrocław T. Kardiologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa A. (red.), Choroby wewnętrzne, Medycyna Praktyczna, Kraków www źródła:Kategorie ICD:Materiały zawarte w dziale Specjalista Radzi mają charakter informacyjny i należy je traktować jako dodatkową pomoc przy udzieleniu niezbędnej pomocy choremu oraz jako ewentualny wstęp do leczenia przez specjalistę. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za efekty zastosowania w praktyce informacji umieszczonych w dziale Specjalista Radzi. Tagi: miażdzyca, powikłania po zawale serca, zawał serca Zawal serca - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie, jak rozpoznać Mechaniczne powikłania po zawale serca Miażdżyca i zabieg endarterektomii tętnic szyjnych Żywienie w chorobie niedokrwiennej mięśnia sercowego Dławica piersiowa - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie Miażdżycy - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie Wstrząs kardiogenny Rola komórek układu odpornościowego w miażdżycy Niedokrwistość serca - przyczyny, objawy, diagnoza, leczenie Ból w klatce piersiowej - czy to zawał? Regularna aktywność fizyczna. Kolejną kluczową zmianą po przebytym zawale serca jest wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej. Powinien być to zwłaszcza wysiłek aerobowy, czyli polegający na poprawianiu ogólnej wydolności organizmu. Zalecane jest spacerowanie, nordic walking, jazda na rowerze i pływanie. Jak żyć po zawale serca? Czy można ćwiczyć? Co można jeść? Opublikowano: 12:20Aktualizacja: 12:28 Martwica mięśnia sercowego spowodowana niedokrwieniem serca to zawał. Żeby się nie powtórzył i nie skończył tragicznie, trzeba koniecznie zadbać o styl życia. U osób po przebytym zawale ta zmiana powinna być trwała, a nie chwilowa. Aktywność fizycznaOdżywianie (dieta)Samokontrola – pomiary i lekiDalsze życieCo po zawale w dobie pandemii koronawirusa? Najczęstszą przyczyną zawału jest zamknięcie – przez blaszkę miażdżycową – tętnicy, która doprowadza krew do serca. Zawał może prowadzić do śmierci. Raz przebyty epizod zawałowy zwiększa również ryzyko wystąpienia kolejnego. Jest jednak wielu pacjentów, którzy pomimo przebytego zawału odzyskują zdrowie. Kluczowy jest w tym wypadku odpowiedni tryb życia, który w znacznym stopniu obniża ryzyko nawrotu dolegliwości. Tylko co to znaczy „odpowiedni tryb życia” w przypadku osoby po przebytym zawale? Czy można ćwiczyć – a jeśli tak, to w jaki sposób i z jaką częstotliwością? Jak się odżywiać? To pytania, które zadają sobie pacjenci po przebytym zawale. Aktywność fizyczna Zawał serca nie jest przeciwwskazaniem do ruchu. Wręcz przeciwnie – umiarkowaną aktywność fizyczną należy podejmować już w pierwszych dniach po wyjściu ze szpitala! Należy wypoczywać, co nie znaczy, że trzeba położyć się do łóżka. Prosta aktywność w domu (np. przyrządzanie posiłków, lekkie prace) czy spokojne spacery to czynności zalecane przez Polskiego Towarzystwo Kardiologiczne. Aktywność powinna być zwiększana stopniowo. Nie należy być biernym, dlatego po wyjściu ze szpitala należy rozpocząć rehabilitację kardiologiczną. Po konsultacji lekarskiej trzeba koniecznie wprowadzić w życie regularną aktywność fizyczną, której poziom powinien być dostosowany do stanu zdrowia pacjenta. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność, Good Aging Naturell Selen Organiczny 200 µg, 365 tabletek 73,00 zł Odporność Naturell Immuno Hot, 10 saszetek 14,29 zł Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z Twoim mikrobiomem, 30 saszetek 139,00 zł Odporność, Good Aging, Energia, Trawienie, Beauty Wimin Zestaw z lepszym metabolizmem, 30 saszetek 139,00 zł Odporność Naturell Immuno Kids, 10 saszetek 14,99 zł Odżywianie (dieta) Godziny posiłków powinny być ustabilizowane (spożywane co 3–4 godziny), a dieta musi być zdrowa, zgodna z piramidą zdrowego żywienia. Pacjenci po przebytym zawale serca powinni – optymalnie – skonsultować się z dietetykiem. U osób po zawale jadłospis powinien być dostosowany do stanu zdrowia oraz podejmowanej aktywności fizycznej. Posiłki mają być niewielkie i lekkostrawne. Zalecane dzienne spożycie białka to: 1 g/1 kg masy ciała/dobę. Należy unikać: potraw panierowanych, głęboko smażonych, wędzonych, bardzo pikantnych, zawierających dużą ilość tłuszczu. Pokarmy powinny być bogate w składniki mineralne oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Każdego dnia należy wypijać ok. 2 l płynów. Ostatni posiłek powinno się spożyć na ok. 3 godziny przed snem. Produkty zalecane w diecie po zawale serca: warzywa – dozwolone w każdej ilości, produkty zbożowe pełnoziarniste, kasze, ryż, owoce – 2–3 razy dziennie, produkty bogate w błonnik, sery twarogowe maks. do 3 proc. tłuszczu, mleko 2 proc. tłuszczu, jogurt naturalny, ryby (przynajmniej 2 razy w tygodniu), jajka (żółtka – do 2 sztuk na tydzień), tłuszcze roślinne (np. oliwa z oliwek, olej lniany), chude mięsa, wędliny jednogatunkowe, zioła (świeże, suszone). Produkty, które należy ograniczyć lub całkowicie wyeliminować: cukry proste, fast foody, żywność przetworzona, produkty solone (zawierające znaczne ilości sodu), kofeina (dozwoloną ilość kawy, jaką można wypić w ciągu dnia, należy omówić z lekarzem), mąka pszenna. Jeśli chcesz zastąpić cukier zdrowszym odpowiednikiem, możesz sięgnąć po stewię, cukier kokosowy, ksylitol czy erytrytol. Co z alkoholem? W pierwszych tygodniach po przebytym zawale serca należy ograniczyć ilość spożywanego alkoholu, a w późniejszym czasie nie przekraczać dopuszczalnej maksymalnej dawki, która wynosi: 10 g/dobę u kobiet i 20 g/dobę u mężczyzn. Standardowa dawka alkoholu (zawierająca około 10 g czystego alkoholu etylowego) to: 250 ml (szklanka) piwa, 125 ml (lampka) wina, 25 ml (kieliszek) wódki. Samokontrola – pomiary i leki Pacjenci kardiologiczni jeszcze w szpitalu otrzymują szereg zaleceń dotyczących przyjmowania leków. Ich systematyczne stosowanie to rzecz kluczowa, by być zdrowym! Po zawale serca nie wolno na własną rękę stosować żadnych leków ani nawet suplementów diety – mogą kolidować z już stosowanymi lekami i pogarszać ich działanie. Przykładowo, pacjentki w okresie menopauzy, które chciałyby sięgnąć po dostępne bez recepty środki łagodzące objawy klimakterium, przed ich zastosowaniem powinny poradzić się lekarza. Nie wolno również samemu zmieniać dawkowania leków ani sposobu ich przyjmowania bez porozumienia z lekarzem. Jeśli o jakimś leku zapomnisz, również skonsultuj się z lekarzem. To on zdecyduje, czy np. możesz przyjąć wieczorem dawkę pominiętą rano. Należy regularnie badać poziom glukozy we krwi (by uniknąć rozwoju cukrzycy, a jeśli ta już występuje, by nie doszło do groźnych powikłań). Dalsze życie Jeśli zawał serca dotknie ciebie – niestety zawały występują również u kobiet, a w ostatnim czasie coraz częściej młodych – zapewne przyjdzie ci do głowy, kiedy będziesz mogła wrócić do pracy. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego jest takie, że po zawale powrót do pracy jest możliwy po okresie rekonwalescencji i rehabilitacji kardiologicznej. Nie ma więc jednej odpowiedz na pytanie: kiedy? Czas, jaki musi upłynąć do powrotu do pracy, zależy od jej rodzaju, a także od tego, jak rozległy był zawał i czy wystąpiły powikłania. Podjęcie ostatecznej decyzji wymaga konsultacji lekarskiej. Niewątpliwie ważną kwestią jest również powrót do aktywności seksualnej. Polskie Towarzystwo Kariologiczne radzi: by bezpiecznie podjąć współżycie seksualne, od zawału mięśnia sercowego powinno minąć 4–6 tygodnie, a po operacji serca 6–8 tygodni. Wydaje się oczywiste, ale warto przypomnieć, że po przebytym zawale serca nie należy palić papierosów, powinno się też unikać biernego palenia. Po przebytym zawale serca nie trzeba natomiast rezygnować z prowadzenia samochodu, jednak w dłuższą trasę można wybrać się dopiero po ok. 4–6 tygodniach (o ile zawał był niepowikłany), pamiętając o regularnym odpoczynku w czasie jazdy. Co po zawale w dobie pandemii koronawirusa? U osób, u których rozpoznano infekcję wirusem SARS-CoV-2, występowanie chorób sercowo-naczyniowych jest szczególnie groźne. – Chorzy, którzy mają choroby sercowo-naczyniowe, takie jak nadciśnienie tętnicze, przebyli zawał serca, mają niewydolność serca lub cukrzycę, są bardziej narażeni na zgon z powodu koronawirusa niż pacjenci, którzy tych chorób nie mają – przestrzega prof. Adam Witkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Potwierdzono naukowo, że koronawirus może uszkadzać komórki mięśnia sercowego. Prof. Adam Witkowski tłumaczy, że obecnie nie ma dedykowanego pacjentom kardiologicznym leczenia w sytuacji zakażenia koronawirusem. – Zalecenia wszystkich towarzystw naukowych jednoznacznie wskazują na kontynuację dotychczasowej terapii kardiologicznej. Zwraca się tu uwagę, że odstawienie inhibitorów konwertazy lub sartanów, jako podstawowych leków o potwierdzonym działaniu w licznych badaniach naukowych, mogłoby być bardziej niebezpieczne dla pacjenta niż infekcja koronawirusem, stąd należy je stosować cały czas – tłumaczy prezes PTK. Pacjent po przebytym zawale serca, w przypadku infekcji koronawirusem i zaostrzenia objawów choroby kardiologicznej, powinien być od razu kierowany do szpitala jednoimiennego (zakaźnego) i tam kontynuować bądź, w zależności od zaleceń, zintensyfikować terapię kardiologiczną. Bibliografia: Materiały Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego Zobacz także Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Ewa Podsiadły-Natorska Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy „Pijemy, kiedy chce nam się pić, a nie wtedy, kiedy mamy wodę pod ręką”. O trudnych czasem powrotach do seksu po porodzie opowiadają ginekolog i psycholożka „Wpojono nam, że trzeba dążyć do celu, nawet jeśli po drodze pojawiają się trudności”. Dlaczego tak trudno reagować na mobbing, mówi psycholożka Karolina Ołdak „Chcę wspierać kobiety i w jednym, i w drugim nieszczęściu”- mówi Kasia Morawska, zwolenniczka legalnej aborcji i dawczyni komórek jajowych Marysia Warych: „Ludzie myślą, że mamy dwa tryby: albo nie możemy wstać z łóżka, albo mamy halucynacje i słyszymy głosy. Tymczasem choroba afektywna dwubiegunowa ma różne oblicza” Błyskawiczne udrożnienie tętnic, rozbicie skrzepów i szybko rozpoczęta rehabilitacja pozwalają po zawale wrócić do normalnego życia. Niestety wiele osób szybko zapomina, że niewiele brakowało, aby stracili życie. Ze zrealizowanego w 2017 r. badania o nazwie POLASPIRE wynika, że ponad połowa palaczy trwa w nałogu po zawale serca. Kurkuma Spożywanie kurkumy wykazało poprawę naszego lipogramu, poprawę parametrów parametrów HDL i LDL oraz obniżenie homocysteiny. Zapobiega również krzepnięciu krwi i usuwaniu płytek niezbędnych do budowania ścianek w tętnicach. Produkty kokosowe Najlepszym przykładem takiej populacji jest Tokelau, społeczeństwo, które żyje na Południowym Pacyfiku. Aż 60% dziennej dawki kalorii czerpią z kokosów i są największymi konsumentami tłuszczów nasyconych na świecie. Cieszą się dobrym zdrowiem i mocnym sercem. Podobnym przykładem są mieszkańcy Kitavans – małej wyspy w grupie Wysp Trobriand w Papui Nowej Gwinei. (4) Czerwona Cebula Z bogatej listy cennych właściwości cebuli warto wymienić także jej działanie rozrzedzające krew i przeciwdziałające tworzeniu się zakrzepów. Ponadto cebula, dzięki wysokiej zawartości potasu (146 mg/100 g) może się przyczynić do obniżenia ciśnienia tętniczego Banany Potas jest minerałem, który jest niezbędny dla zdrowia serca. Banany są doskonałym źródłem potasu w diecie . Jeden średniej wielkości banan ( ok. 120 g ) daje 9% GDA ( zalecanego dziennego spożycia ) Dieta bogata w potas może pomóc obniżyć ciśnienie krwi, a ludzie, którzy jedzą dużo potasu mają aż do 27 % mniejsze ryzyko choroby serca. Równie ważny dla serca jest magnez. Jeden banan daje 8%% GDA ( zalecanego dziennego spożycia ) Migdały Badania potwierdziły, że ludzie, którzy spożywali migdały 5 razy w tygodniu są mniej podatne na ataki serca i udarów mózgu. 10 Migdałów dostarczyć 75 kalorii. Zawierają witaminę E oraz witaminy z grupy B, takie jak ryboflawina, niacyna, biotyna, cynk i kwas oleinowy. Wszystkie te składniki są wymagane, aby aktywować produkcję energii w organizmie. Awokado Zamiast majonezu na kanapkę, pokrój owoc awokado. Badania wykazały, że codzienne spożywanie gruszki awokado wpływa na poprawę prawidłowego poziomu homocysteiny, oraz optymalizują parametry lipidogramu oraz poprawiają stężenie HDL i LDL, pomaga utrzymać tętnice wolne od zatorów. Szparagi Oczyszczają tętnice. Przyczyniają się do obniżenia ciśnienia krwi i zapobiegają tworzeniu się zakrzepów, które mogą powodować choroby układu sercowo-naczyniowego. Te jarzyny są pełne błonnika i minerałów, a także zawierają całą listę witamin w tym K, B1, B2, C i E. Granat Ten owoc zawiera niezwykle cenne fitozwiązki, które działają jako przeciwutleniacze, aby chronić wyściółki naczyń krwionośnych przed uszkodzeniami. Sok z granatów pobudza w organizmie produkcję tlenku azotu, który pomaga utrzymać przepływ bezkolizyjny przepływ krwi w tętnicach. Brokuły Te warzywa są bogate w witaminę K oraz wapń, które to odgrywają szczególną rolę w podtrzymaniuzdrowych kości i zapobiegają osteoporozie. Witamina K jest niezbędna do prawidłowego krzepnięcia krwi i ma wpływ na prawidłowy rozwój płodu. Jest także bogata w błonnik, który może przyczynić się do obniżenia poziomu cholesterolu i ciśnienia krwi. Owoce bogate w flawony (Czarna porzeczka, Czarny bez, Ciemne winogrona, Rokitnik pospolity, Acerola – wszystkie jaskrawe owoce, warzywa i zioła) Oczyszczają organizm z metali ciężkich i substancji toksycznych. • Działają antyoksydacyjnie – usuwają z organizmu wolne rodniki tlenowe. • Działają przeciwzapalnie. • Chronią serce i układ krążenia – uszczelniają i wzmacniają naczynia krwionośne, obniżają ciśnienie krwi, opóźniają rozwój procesu miażdżycowego, obniżają poziom cholesterolu. • Mają właściwości przeciwalergiczne. • Działają moczopędnie, oczyszczają drogi moczowe. • Zmniejszają objawy menopauzy. • Opóźniają procesy starzenia. Produkty zawierające Magnez Gorzka czekolada, banany oraz awokado. Magnez poprawia samopoczucie, zmniejsza napięcie przedmiesiączkowe oraz ułatwia zasypianie. Ma on również korzystny wpływ na serce oraz układ nerwowy i mięśniowy. Jaja Jeśli chcesz uniknąć lub pozbyć się infekcji, chorób i wirusów musisz jeść jedno lub dwa jajka dziennie. Tylko jedno jajko posiada 22% RDA selenu, składnika odżywczego, który pomaga w prawidłowej pracy Twojego układu immunologicznego i regulacji hormonów tarczycy. Jaja są szczególnie polecane dla dzieci. Brak selenu u dzieci i młodzieży może doprowadzić do rozwoju choroby Keshan i choroby Kashin-Beck, choroby tę mogą mieć wpływ na serce, stawy i kości. Fermentowane ziarna np. soi zawierają witaminę K2 . Która wyłapuje, cząsteczki wapnia z tętnic i wbudowuje je w kości. Zakrzepy w tętnicach to w dużej mierze złogi wapniowe i utlenione kwasy tłuszczowe omega-6 Owoc kaki ( zwany persymoną lub hurmą ). Jest w nim mnóstwo przeciwutleniaczy i polifenoli, które działają w celu zmniejszenia stężenia cholesterolu LDL i trójglicerydów. Są one również doskonałym źródłem błonnika, który pomaga regulować ciśnienie krwi i utrzymać czyste tętnice. Spirulina Naturalna niebiesko-zielona mikro alga, której nazwa pochodzi od spiralnego kształtu, który przyjmuje. Spirulina pomaga w regulacji poziomu lipidów we krwi. Jest również źródłem białka, które zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy. Wpływa na odbudowę ścian tętnic i stabilizuje ciśnienie krwi. Cynamon. Ta wyśmienita przyprawa może pomóc obniżyć poziom cholesterolu. Cynamon jest pełen antyoksydantów, które poprawiają funkcjonowanie układu krążenia krwi i chronią przed utlenianiem. Dosyp do kawy, dodaj do kompotu, posyp tosty. Urozmaicisz potrawy i zyskasz na zdrowiu. Żurawina Kolejny przeciwutleniacz, który pomoże obniżyć poziom cholesterolu LDL i podnieść HDL. W rzeczywistości regularne spożywanie czystego soku żurawinowego może pomóc zmniejszyć ogólne ryzyko chorób serca aż o 40%! Kliknij poniżej w „Polub tę stronę”, a będziesz na bieżąco informowany o nowych artykułach z mojego bloga. snp:motywator VideoBlog: insta: _________________________________________ Zielona herbata Zawiera znaczne ilości katechin – związków, które hamują wchłanianie cholesterolu podczas trawienia. Picie filiżanki lub dwóch każdego dnia może pomóc poprawić poziom lipidów we krwi i zmniejszyć zatory w tętnicach. Zielona herbata pobudza metabolizm, a prze to pomaga w utracie wagi i wspiera układ krążenia. 41 Najzdrowszych pokarmów na świecie: W badaniu wzięto pod uwagę nie tylko zaspokajanie przez porcję pokarmu mającą wartość 100 kcal minimalnego zapotrzebowania dziennego na 17 składników odżywczych (w tym 8 uznawanych za najważniejsze w profilaktyce chorób serca oraz chorób nowotworowych: żelazo, ryboflawina, niacyna, kwas foliowy, witaminy B 6, B 12, C oraz K), ale i dodano kryterium przyswajalności poszczególnych witamin i minerałów (niektóre pokarmy mogą zawierać pewne dobroczynne związki, ale niekoniecznie w satysfakcjonującym stopniu przyswajalne). Do badania wzięto pod lupę ostatecznie 47 produktów, z czego 6 (maliny, mandarynki, żurawina, czosnek, cebula i borówki) nie załapało się do klasyfikacji, w której maksymalnie pokarm mógł uzyskać 100 punktów, a minimalnie 10. Zobacz co to są za produkty -> tutajBól może promieniować do okolicy barku, żuchwy, lokalizować się w okolicy międzyłopatkowej, a także powodować nagłe drętwienie palców rąk. Istnieją jednak grupy pacjentów, którzy nie odczuwają zawału serca. Zawały serca dzielą się na trzy rodzaje: zawał przedniej ściany serca, zawał tylnej ściany serca oraz zawałStrona główna Jak żyć po zawale? Dieta po zawale Czy wiesz, że... Czy wiesz, że... Cholesterol występuje tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego. W warzywach, owocach, nasionach, ziarnach zbóż go po prostu nie ma. Dlatego nie ulegaj reklamom, sugerującym zakup tego oleju, bo nie zawiera cholesterolu. Sól kuchenna (chlorek sodu) jest substancją smakową i konserwującą. Dodawana jest w procesie produkcji żywności. Sód jako składnik mineralny występuje naturalnie niemal w każdym produkcie spożywczym. Wody mineralne również dostarczają tego składnika. Dodatkowo wiele substancji dodawanych do żywności typu barwniki, wzmacniacze smaku i zapachu, słodziki, substancje konserwujące (np. benzoesan sodu, cyklaminian sodu, glutaminian sodu) zawiera sód w swoim składzie. Nie możliwe zatem wydaje się całkowite wykluczenia tego składnika ze swojej diety. Natomiast należy go ograniczyć do zalecanego minimum odpowiadającego 1 łyżeczce soli poprzez eliminacje soli kuchennej w swojej kuchni i wnikliwe czytanie etykiet produktów spożywczych przed ich zakupem. Sterole roślinne, ostatnio dodawane do margaryn, występują naturalnie w warzywach, owocach, ziarnach i orzechach. Związki te mogą obniżać stężenie cholesterolu we krwi. Dzięki podobnej do cholesterolu budowie cząsteczki substancje te zmniejszają wchłanianie cholesterolu z przewodu pokarmowego. Dlatego słuszne wydaje się spożywanie margaryn wzbogaconych w stanole lub sterole z produktami pochodzenia zwierzęcego. Badania kliniczne wykazały, że porcja margaryny wzbogaconej użytej do 3 kromek pieczywa (ok. 30 g) obniża poziom cholesterolu o taki sam odsetek jak przy spożyciu jej w większych ilościach. Dlatego nie należy się nimi objadać (bo zwiększa się wtedy kaloryczność posiłków). Aby zachować walory odżywczo-smakowe oleje roślinne sprzedawane w ciemnym szkle powinny być chronione przed światłem i ciepłem. Dlatego nie stosuj ich do przygotowywania potraw z obróbką termiczną tylko dodawaj na zimno do sałatek i surówek. Pamiętaj również, że jest to tłuszcz o takiej samej kaloryczności jak inne tłuszcze (1 g tłuszczu odpowiada 9 kcal), dlatego stosuj go z rozwagą. Słowo cukier ma bardzo wiele znaczeń, co śmiało wykorzystują producenci żywności. Napis „sok bez cukru” sugeruje, że w danym soku nie ma cukru i może być bezpiecznie spożywany. Nic bardziej mylnego. Tak naprawdę informacja ta oznacza, że producent nie dosłodził soku cukrem białym, ale mógł użyć innych jego odpowiedników np. syrop glukozowo-fruktozowy czy sok winogronowy. Dodatkowo soki owocowe zawsze zwierają naturalne cukry występujące w owocach. Dlatego pamiętaj o rozważnym spożywaniu takich produktów, sprawdzaj wartość odżywczą umieszczoną na opakowaniu, szczególnie jeżeli zmagasz się z nadwagą lub otyłością, lub cukrzycą. Podobno koniak to lekarstwo. Czy osoba z chorobą wieńcową może wypić kieliszek, nawet jeśli bierze leki? Jakie czynniki wpływają na krzepliwość krwi (INR) u osób stosujących leczenie przeciwzakrzepowe (przeciwkrzepliwe)? Po napadach migotania przedsionków lekarz zabronił pić alkohol. Czy na pewno ma rację? Mój ojciec chorował na cukrzycę, zmarł na zawał w wieku 60 lat. Co zrobić, aby zapobiec zachorowaniu? Jaki olej używać do smażenia mięsa, ryb czy innych produktów? Jakich pokarmów należy unikać w czasie stosowania acenokumarolu (Acenokumarol, Sintrom) lub warfaryny (Warfin)? Czy powinienem używać sztucznych słodzików? Jeśli tak, to jakich? Czy pokarmy wpływają na działanie nowych leków przeciwkrzepliwych (Pradaxę, Xarelto, Eliquis)? Czy, aby utrzymać, zredukować masę ciała powinienem spożywać ostatni posiłek o godz. 18:00? Czy w trakcie przyjmowania leków antyarytmicznych trzeba również stosować dietę? W których produktach występuje dobry cholesterol? Czy mogę po zawale spożywać kapustę i ogórki kwaszone? © 2022 Polskie Towarzystwo Kardiologiczne. All rights reserved. Serwis jest własnością Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego i został stworzony pod kierownictwem jego specjalistów. Zamknij i przejdź do serwisu »
Test wysokoczuły oznaczający jej stężenie określany jako troponina I hs również używany jest w diagnostyce zawałów serca oraz innych jego uszkodzeń. Norma troponiny I we krwi obwodowej wynosi 9–70 ng/l. Zwykle przy podejrzeniu zawału wykonuje się test oznaczający stężenie jednej z troponin sercowych.Czy zawał może powrócić? Prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca jest większe u osoby, u której już kiedyś wystąpił zawał serca. Oznaczy to, że zawał ma dużą tendencję do nawracania. Wydaje się być to logiczne – naczynia wieńcowe, w których zaawansowany proces miażdżycowy doprowadził do zawału, mogą ponownie spowodować niedokrwienie mięśnia sercowego. Stosowanie odpowiedniej diety, zmiana nawyków i profilaktyka zdrowotna mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia ponownego zawału do minimum. Ponowny zawał Do jakich powikłań może dojść po zawale serca? W zawale serca najgorsze nie jest samo niedokrwienie mięśnia sercowego, ale jego konsekwencje. Powikłania zawału dzielimy na ostre i przewlekłe. Najgorszym ostrym powikłaniem zawału serca jest nagłe zatrzymanie krążenia i zgon sercowy. Do przewlekłych powikłań choroby, wpływających na jakość życia chorego, zaliczamy pozawałowe zaburzenia rytmu serca, powikłania zakrzepowo-zatorowe oraz ostrą niewydolność serca. Powikłania zawału serca Jak przebiega leczenie po zawale serca? Podstawowe dwa cele leczenia pozawałowego to poprawa jakości życia i jego przedłużenie. Statystyki nie pozostawiają wątpliwości – choroba niedokrwienna serca jest główną przyczyną zgonów na świecie oraz jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności. Poprzez przedłużenie życia rozumiemy przede wszystkim zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia ponownego zawału czy innych chorób serca. Poprawa jakości życia to natomiast powrót do wszelkich aktywności, które mogły zostać przez zawał zahamowane. Zaliczamy tutaj aktywność fizyczną, zawodową, towarzyską, rodzinną i seksualną. Leczenie osób z przebytym zawałem serca Jak żyć po zawale serca? Wiele osób doświadcza stresu pozawałowego. Wynika on ze strachu przed kolejnym zawałem, częstymi wizytami u lekarza, koniecznością przyjmowania wielu leków oraz wizją zmiany dotychczasowego sposobu życia. Zmiana życia po zawale serca nie musi być jednak tak drastyczna. Profilaktyka wtórna zawału serca, czyli zapobieganie nawrotom zawału, to przede wszystkim zwalczanie czynników ryzyka zawału. Do podstawowych elementów profilaktyki zawału należy rzucenie nałogów, szczególnie palenia papierosów, leczenie współwystępujących chorób (nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, hipercholesterolemii) i normalizacja masy ciała. W profilaktyce zawału bardzo dobre efekty przynosi zmodyfikowanie diety. Zmiana nawyków żywieniowych pomoże w zmniejszeniu masy ciała, a także wspomoże walkę z hipercholesterolemią – przyczyną miażdżycy. Zmiana stylu życia po zawale Jak powinna wyglądać dieta dla osób po zawale? Odpowiednia dieta po zawale serca jest jedną z podstawowych, żelaznych zasad zdrowego życia. Dieta powinna być lekkostrawna, bogatoresztkowa (bogata w błonnik), z dużą ilością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, warzyw i owoców. Takie potrawy są składnikami tak zwanej diety śródziemnomorskiej, która jest często polecana dla osób po zawale. Należy unikać również tłustych potraw, nadmiaru cukrów i soli. Pamiętaj, żeby dostosować dietę do swoich indywidualnych potrzeb i chorób dodatkowych – nadciśnienia, cukrzycy, otyłości, hipercholesterolemii. Dieta pozawałowa Jaka aktywność fizyczna jest odpowiednia po zawale? Aktywność fizyczna po zawale jest wręcz niezbędna dla prawidłowej rehabilitacji serca. Chorzy pytają jednak często o to, czy uda im się powrócić do dawnej aktywności sprzed zawału. Serce po zawale jest na zawsze zmienione. Prawdą jest, że nie będziesz mógł uprawiać intensywnie i wyczynowo sportu. Lekarze bardzo pozytywnie wypowiadają się natomiast o dyscyplinach ogólnousprawniających, takich jak pływanie, spacery, czy jazda na rowerze. Spacerowanie dobre jest dla początkujących – z czasem można pokonywać coraz dłuższe dystanse. Jazda na rowerze bardzo dobrze usprawnia pracę mięśnia sercowego. Aktywność fizyczna po zawale Po zawale musisz odwiedzać swojego lekarza o wiele częściej niż wcześniej. Systematyczne kontrole lekarskie są bardzo ważne po zawale serca. Jeśli w Twojej przychodni jest to możliwe, umów się na kilka wizyt od razu w odpowiednich odstępach czasu, jakie zaleci lekarz. Pamiętaj też o badaniach – musisz wykonać je bezpośrednio przed wizytą lekarską (maksymalnie tydzień przed), aby ich wyniki były aktualne. Współpraca z lekarzem po zawale serca Jak wrócić do pracy po zawale? Zawał serca to bardzo traumatyczne wydarzenie. Dotyka zarówno sferę życia rodzinnego, osobistego, jak i zawodowego. W części przypadków zawał serca może być ściśle związany z pracą. Może nawet nosić znamiona choroby zawodowej, wywołanej przez określone czynniki ryzyka zawału serca, głównie przewlekły stres. Jeśli praca zajmuje dużo czasu i stanowi główną część Twojego życia, musisz zastanowić się, czy warto wracać do aktywności zawodowej. Decyzja należy do Ciebie. Musisz wziąć pod uwagę przede wszystkim względy zdrowotne. Aktywność zawodowa po zawale Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! .